یک هفته کم‌خوابی کارکرد 700 ژن را مختل می‌کند

دانشمندان اظهار می دارند که تنها یک هفته کم خوابی می تواند کارکرد صدها ژن را مختل کند و خطر ابتلا به بیماری های مهلک مرتبط با استرس، ایمنی و التهاب را افزایش دهد.

نخوابیدن به اندازه کافی و یا بد خوابیدن اصلاً خوب نیست. در حقیقت عوارض آن بسیار زیاد است.

شاید برایتان عجیب باشد، ولی بی خوابی به هر دلیلی که باشد، به طرز فوق العاده ای به سلامتی، فعالیت، ایمنی شما آسیب می رساند.

کشف جدید دانشمندان توضیح می دهد که چرا کمبود خواب به سلامت جسمانی صدمه می زند.

محققان برای انجام این تحقیقات به بررسی فعالیت ژنتیکی در 26 داوطلبی که کمبود خواب داشتند پرداختند و به این نتیجه رسیدند که خواب ناکافی، تأثیر قابل توجهی روی بیش از 700 ژن در بدن دارد.

این امر موجب می شود که فعالیت عده ای ژن کاهش یابد و عده ای دیگر بیش از حد فعال شوند.

وقتی که فردی خواب ناکافی دارد، ژن های مرتبط با ساعت داخلی بدن، متابولیسم، سیستم ایمنی و پاسخ های استرس تحت تأثیر قرار می گیرند.

این تحقیق با ریاست درک جان دیک از دانشگاه سوری انجام شده که خواب را مانند ورزش و رژیم غذایی به عنوان "ستون سلامت" توصیف می کند.

نتایج این تحقیق که نشان می دهد خواب ناکافی به عنوان عامل مشکلات سلامتی بسیار شناخته می شود، در مجله مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شده است.

در حقیقت کمبود خواب را عامل شرایطی چون چاقی، بیماری قلبی و اختلالات ذهنی می دانند.

گروه تحقیقاتی درک جان دیک اسید ریبونوکلئیک (RNA) را در خون داوطلبان بررسی کردند. از این ماده شیمیایی که دستورالعمل های رمزگذاری شده را از ژن ها به سلول ها می برد، می توان برای اندازه گیری فعالیت ژن ها استفاده کرد.

شرکت کنندگان در طول این تحقیقات یک هفته خواب ناکافی داشتند و طی آن بیشتر از 6 ساعت در شب نخوابیدند. در پایان این زمان آنها مجبور بودند حدود 40 ساعت بیدار بمانند و در همین زمان نمونه های RNA ظرف فاصله های سه ساعته از داوطلبان گرفته می شد.

نتایج این بررسی ها در مقایسه با تأثیر همین داوطلبان در زمانی که 10 ساعت خواب شبانه در هفته داشتند قرار گرفت. در این دوره نیز باز هم RNA آنها مورد بررسی قرار گرفت.

اطلاع از نتایج این تحقیقات می تواند برای افرادی که در جوامع صنعتی زندگی می کنند موثر باشد.

اخیرا دانشمندان آلمانی کشف کرده اند که کودکانی که خواب شب مناسبی دارند، از حافظه بهتری برخوردار هستند.

کم خوابی دیگر چه عوارضی دارد؟

برای بی خوابی عوامل بسیاری وجود دارد. استرس های زندگی روزمره می تواند توانایی خوب خوابیدن را تحت الشعاع قرار دهد، یا شاید به علت کار و فعالیت زیاد ساعات خواب خود را کاهش دهیم یا ممکن است دچار مشکلات جسمی و روانی باشیم که خواب را مختل کرده و از این که دچار کمبود خواب هستیم نیز کاملاً آگاه نباشیم.

با این حال درک این مسأله بسیار مهم است که بی خوابی غالباً به دلایل اختلالات ناشناخته خواب بروز می کند.

بعد از یک خواب معمولی در شب، ممکن است در طول روز احساس خواب آلودگی نمایید، یا اینکه احساس کنید به هیچ وجه سر حال نبوده و نمی توانید فعالیت کنید، اما کاملا از این که دچار اختلال خواب هستید یا از بی خوابی رنج می برید، آگاه نباشید.

ممکن است فکر کنید بی حالی شما فقط به علت استرس کار یا مشکلات باشد، یا اینکه اصولاً همیشه همین حالت را دارید و فکر نمی کنید که باید طور دیگری باشید.

این عدم آگاهی، وضعیت را پیچیده تر می کند، زیرا بسیاری از مردم سالیان طولانی بی خوابی یا بدخوابی خود را متوجه نمی شوند. بی خوابی باعث کاهش شدید فعالیت جسمانی و هوشیاری می شود.

کاهش خواب شبانه به مدت یک ساعت و نیم در یک شب می تواند باعث کاهش هوشیاری روزانه به میزان 32 درصد شود.

کاهش هوشیاری و خواب آلودگی روزانه بیش از حد می تواند حافظه و قدرت تجزیه و تحلیل، قدرت تفکر و فرآیند دریافت اطلاعات را به شدت کاهش دهد.

بی خوابی یا بد خوابی می تواند باعث بی خوابی شریک زندگی شما شده و در نتیجه رابطه صمیمی شما را دچار مشکل کند. ممکن است کیفیت زندگی کاهش یابد.

خواب آلودگی بیش از حد روزانه می تواند باعث عدم تمرکز در هنگام انجام کار شده و در نتیجه موقعیت شغلی شما را به مخاطره افکند.

گفتنی است اختلالات به وجود آمده در اثر بی خوابی پس از شناسایی عامل و درمان آن بهبود می یابند، مثلاً مشکلات حافظه و یادگیری بهبود یافته و تعداد آسیب ها کاهش می یابد.

در دراز مدت، نتایج بالینی اختلالات درمان نشده ناشی از بی خوابی به راستی خطرناک می شوند. این نتایج با بیماری های بسیار زیاد و جدی همراهند.

فشار خون بالا، حمله قلبی، ایست قلبی، سکته مغزی، چاقی، مشکلات روانی از جمله افسردگی و دیگر اختلالات روحی، اختلالات ذهنی، عقب ماندگی در کودکی یا دوران جنینی، آسیب دیدگی در اثر حوادث، پایین آمدن کیفیت زندگی، از دست دادن شریک زندگی از جمله عوارض کم خوابی است.

مطالعات نشان می دهد که خطر مرگ در افرادی که کمتر از 6 تا 7 ساعت در شب می خوابند افزایش یافته است.

یک تحقیق نیز نشان داده که کاهش زمان خواب خطر مرگ بیشتری نسبت به سیگار کشیدن، فشار خون بالا و بیماری قلبی دارد.

بی خوابی همچنین یکی از عوامل کلیدی مرگ و میر در افراد کهنسال است.

بی خوابی همچنین می تواند یکی از عوامل چاقی باشد.

دکتر جان وینکلمن مسئول مرکز بهداشت خواب دانشگاه هارواردمی گوید: چیزی که غالب مردم درک نمی کنند، این است که عادت خوب خوابیدن می تواند عاملی در اجرای موفق برنامه کنترل وزن باشد.

اختلالات تنفسی مانند خروپف که یکی از دلایل بد خوابی است با وجودی که بسیار رایج است، اما بیشتر علل آن هنوز تشخیص داده نشده و درمان نمی شوند. خروپف مزمن بطور مثال با بیماری قلب و مغز مرتبط است.

آپنه خواب نیز باعث بدخوابی می شود. همچنین یک عامل اولیه خطر برای فشار خون بالاست، به طوری که فشار خون 40 درصد افراد مبتلا به آپنه اصلاً تشخیص داده نشده و در نتیجه درمان نمی شود.

درمان مۆثر آپنه خواب در افراد مبتلا به فشار خون بالا باعث کاهش قابل توجه خطر سکته مغزی می شود.

با افزایش اطلاعات و وجود انواع درمان برای بی خوابی، درد و رنج، بیماری های مختلف مرتبط با بی خوابی، نحوه عمل، تمرکز و حافظه قابل اجتناب هستند.

برخی محققان معتقدند باید با همان جدیتی که با تأثیرات اجتماعی مصرف مواد مخدر و الکل مقابله می شود با بی خوابی نیز برخورد شود.

فرآوری: نیره ولدخانی

بخش سلامت تبیان